Menisküs Nedir?
Diz eklemi içinde yer alan menisküs, uyluk (femur) ve kaval (tibia) kemikleri arasında yer alan yarım ay şeklinde kıkırdaksı bir yapıdır. Dizde iki menisküs bulunur: iç (medial) ve dış (lateral). Bu yapılar, yük taşıma, şok emilimi, diz stabilitesini sağlama ve eklem yüzeylerini koruma gibi çok önemli görevler üstlenir.
Menisküs Yırtığı Nasıl Oluşur?
Menisküs yırtıkları:
- Gençlerde genellikle spor yaralanmaları sırasında, dizin ani dönmesi veya bükülmesiyle,
- İleri yaşta ise dejeneratif (kireçlenmeye bağlı) nedenlerle oluşur.
Hastalar genellikle dizde:
- Kilitlenme, takılma hissi,
- Şişlik ve sıvı birikimi,
- Ağrı ve hareket kısıtlılığı gibi şikayetlerle başvururlar.
Tanı Nasıl Konur?
Muayenede yapılan özel testlerle menisküs yırtığı şüphesi oluşursa, tanı için en yaygın kullanılan yöntem MR (manyetik rezonans) görüntülemedir. MR sayesinde yırtığın tipi, konumu ve boyutu ayrıntılı şekilde değerlendirilir.
Menisküs Cerrahisi: Hangi Durumlarda Gerekli?
Her menisküs yırtığı cerrahi gerektirmez. Ancak şu durumlarda artroskopik cerrahi tercih edilir:
✅ Şikayetlerin ilaç ve fizik tedaviye rağmen devam etmesi
✅ Dizde kilitlenme veya hareket kısıtlılığı olması
✅ Yırtığın tamir edilebilir özellikte olması (özellikle genç hastalarda)
✅ Sporcuların hızlı ve güvenli şekilde spora dönebilmesi amacıyla
Cerrahi Yöntemler
Cerrahi genellikle kapalı yöntemle (artroskopi) uygulanır. Küçük kesilerden özel kameralar ve aletlerle yapılır. Uygulanabilecek işlemler şunlardır:
🔹 Menisküs Onarımı (Sütür): Yırtığın dikilerek iyileşmeye bırakılmasıdır. Özellikle gençlerde ve damarlanması iyi bölgelerde tercih edilir.
🔹 Parsiyel Menisektomi: Hasarlı menisküs dokusunun sadece sorunlu kısmı çıkarılır.
🔹 Total Menisektomi (Nadiren): Tüm menisküs alınır. Uzun vadede dizde kireçlenmeye yol açabileceği için genellikle tercih edilmez.
🔹
Ameliyat Sonrası Süreç
Cerrahi sonrası iyileşme, yapılan işleme göre değişkenlik gösterir:
🩺 Menisküs Onarımı:
- 4-6 hafta koltuk değneği ile yük vermeme gerekebilir.
- Fizik tedavi süreci genellikle 3-4 ay sürer.
🩺 Menisektomi:
- Genellikle 1-2 hafta içinde normal yürüyüşe dönülebilir.
- Spor dönüşü 4-6 hafta içinde gerçekleşebilir.
Fizik tedavi süreci her hasta için özel olarak planlanır. Kas gücünü ve diz hareket açıklığını geri kazanmak çok önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
❓ Ameliyat ne kadar sürer?
Genellikle 30-60 dakika arasında sürer. Aynı gün taburcu olunabilir.
❓ İyileşme süreci nasıldır?
Menisküs onarımı sonrası iyileşme birkaç ayı bulabilir. Menisektomide süreç daha hızlıdır.
❓ Tekrar yırtık olabilir mi?
Evet, özellikle tedavi sonrası aşırı yüklenmeler veya uygun rehabilitasyon yapılmazsa tekrar yırtık gelişebilir.
❓ Menisküs yırtığı tedavi edilmezse ne olur?
Zamanla dizde kıkırdak hasarı ve erken dönemde kireçlenme (osteoartrit) gelişebilir.
Menisküs cerrahisi, doğru hasta seçimi ve uygun cerrahi teknikle yapıldığında başarılı sonuçlar verir. Ancak cerrahiden elde edilecek fayda; hastanın yaşı, fiziksel aktivite düzeyi, yırtığın tipi ve zamanında müdahale gibi birçok faktöre bağlıdır